عواقب زندگی بدون تحرک

عواقب زندگی بدون تحرک

کلسترول ماده ای چسبناک شبیه موم است که به وسیله کبد تولید می شود و از انواع لیپیدها یا چربی هاست. کلسترول برای ساختن سلول های دیواره ای و برخی هورمون ها استفاده می شود و به تنهایی درون بدن حرکت نمی کند بلکه باید با پروتئین ترکیب شود تا بتواند در جریان خون و جاهای مورد نیاز حرکت کند. حرکت یا سفر کلسترول و پروتئین با هم «لیپوپروتئین» نامیده می شود. لیپوپروتئین با غلظت کم «LDL» و با غلظت زیاد «HDL» بهترین انواع لیپوپروتئین ها هستند.
به گزارش ساینتیفیک آمریکن، پژوهش های انجام شده در دانشگاه اوهایو نشان می دهد که همه سلول ها دارای گیرنده هایی هستند که LDL را می مکند. اگر میزان کلسترول در خون زیاد باشد سلول ها گیرنده های کمتری می سازند. بنابراین میزان کلسترول نفوذی درون سلول ها کاهش پیدا می کند و این امر موجب می شود، تا کلسترول بیشتری در خون شناور باشد، که از این کلسترول اضافی مقداری به درون کبد باز می گردد و بقیه در جریان خون باقی می ماند که ممکن است در اثر گذشت زمان اکسیده شده و چنانچه در دیواره های شریانی پنهان شود، احتمال اکسیده شدن آن بیشتر است.
یک صندلی را تصور کنید که مدت زمان طولانی در حیاط باقی مانده و دچار زنگ زدگی شده است. دقیقا عین همین اتفاق برای سلول های بدن نیز رخ می دهد، البته وقتی مورد حمله رادیکال های آزاد قرار می گیرند. (رادیکال های آزاد، مولکول های بی ثباتی هستند که به سلول ها آسیب می رسانند.) البته همیشه کلسترول موجود در خون اکسیده نمی شود. چون ترکیبات فوق العاده ای به نام آنتی اکسیدان ها در بدن وجود دارد که مانع از اکسیده شدن می شود.
بدن انسان دارای سیستمی است که با کلسترول اکسیده تبادلاتی انجام می دهد، گلبول های سفید خاصی که «مونوسیت» نام دارد، کلسترول اکسیده را می بلعند، بنابراین هر چه میزان کلسترول بیشتر باشد، این سلول ها حجیم تر می شوند و ظاهری اسفنجی پیدا می کنند و از این پس «سلول های اسفنجی» نامیده می شوند تا در دیواره رگ های خونی جمع می شوند و رادیکال آزاد تولید می کنند و درنهایت به شکل یک پلاگ (لوح) درمی آیند، که به این مرحله، «آدرس های کلروسیس» یا سخت شدن شریان ها گفته می شود.
سرانجام این آشفتگی کلسترول، سلول های اسفنجی و دیگر مواد ساخته شده، از دیوار شریانی به بیرون رانده می شوند، ورم ناشی از کلسترول مثل چرک و عفونتی است که روی یک زخم باز ایجاد شده است، که در این نوع زخم ها سلول های گلبول های سفید برای درمان و بازسازی آسیب ها حرکت می کنند و روکش سختی را ایجاد می کنند که روی سلول ها را می پوشاند، همچنان ورم سلول ها ادامه دارد و درنهایت این تورم به حدی زیاد می شود که منجر به باریک شدن شریان ها، کاهش جریان خون و اکسیژن می شود. بنابراین مواد غذایی کافی به قلب نمی رسد و چنانچه قلب خون غنی از اکسیژن دریافت نکند، در قفسه سینه احساس فشردگی به وجود می آید، که به این حالت درد عضله قلب یا «آنژین» گفته می شود و معمولا هنگام تحرک و ورزش اتفاق می افتد زیرا حین فعالیت قلب به اکسیژن اضافی نیازمند است.
تصور کنید یک جریان آب سریع از روی کوه سرازیر می شود، شدت آن به حدی است که هر چه سر راهش است مثل گیاه، سنگ و... را با خود به پائین می برد. در مورد رگ های خونی نیز این اتفاق رخ می دهد و جریان خون می تواند روی پلاگ شکاف و بریدگی ایجاد کند، این بریدگی موجب می شود تا چرک و عفونت ها بیرون بریزند.
هر چه بلاگ بزرگ تر باشد، بریدگی بیشتر خواهد بود، البته LDL که پلاگ را می سازد، نیز نقش مهمی در این میان ایفا می کند مطالعات نشان می دهد، حتی مقدار کمی از LDL نیز این پلاگ را حساس تر و شکننده تر می کند. وقتی که پلاگ پارگی پیدا می کند، پلاکت های خون به سطح آن می چسبند و درنهایت موجب مسدود شدن رگ ها و مانع از جریان خون می شوند و در این حالت، حمله قلبی یا سکته اتفاق می افتد. (گاهی نیز این انسداد درون شریان ها رخ می دهد که موجب ابتلا به بیماری شریانی ثانوی می شود.) متأسفانه تا قبل از بروز حمله قلبی هیچ عارضه ای پدیدار نخواهد شد. به ویژه در زنان، بنابراین دانستن عوامل خطرساز مثل کلسترول بالا بسیار ضروری است.

علائم بیماری قلبی

در مراحل اولیه بیماری قلبی، هیچ عارضه مشخصی ایجاد نخواهد شد. علائم هشداردهنده عبارتند از: افزایش میزان کلسترول خون و افزایش فشار خون.
اما در مراحل پیشرفته، درد بازو، درد سینه، درد آرواره، تپش قلب، تنفس منقطع و بریده بریده از علائم بارز به شمار می رود.

چه زمانی باید با پزشک تماس گرفت؟

- چنانچه یکی از علائم بالا را مشاهده کردید
- اگر از سرگیجه، ضعف، غش و یا احساس بی حسی بی دلیل رنج می برید
- در صورت بروز افزایش ضربان قلب و تپش قلب
- در صورت بروز سردرد و یا فشردگی قفسه سینه
تا 65 سالگی هر 2 سال یک بار فشار خون خود را بررسی کنید و بعد از 65 سالگی سالانه باید این آزمایش را انجام دهید. هر 5 سال یک بار نیز میزان کلسترول خود را چک کنید. زیرا نخستین دلیل ابتلا به بیماری آدروس کلروسیس افزایش میزان کلسترول خون به ویژه LDL در دیوارهای شریانی است که این تجمع درنهایت منجر به رشد پلاگ می شود. افزایش فشارخون، زندگی بدون تحرک، چاقی و استرس نیز می تواند منجر به ساخته شدن پلاگ شود. در سنین جوانی آقایان بیش از خانم ها در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی قرار دارند، زیرا هورمون استروژن خاصیت محافظت از قلب را داراست.
چنانچه رژیم غذایی مناسب و شیوه زندگی صحیح داشته باشید، می توانید از بروز بیماری قلبی جلوگیری کنید.

راهکارهای پیشنهادی:

- رژیم غذایی خود را کم چرب کنید. بویژه به میزان چربی های اشباع شده توجه داشته باشید. رژیم های غذایی مدیترانه ای بهترین نمونه هستند. به خاطر داشته باشید، میزان چربی مصرفی روزانه نباید بیش از 30 درصد کالری داشته باشد.
- حداقل روزانه خوردن 5 سهم میوه و سبزیجات تازه را در برنامه غذایی خود قرار دهید. خوردن میوه هایی مثل: سیب، گریپ فروت، پرتقال، توت فرنگی و آوکادو و سبزی هایی مثل: بروکلی، هویج، ذرت و پیاز بسیار توصیه می شود.
- برای کنترل میزان کلسترول از فیبرهای محلول مثل جو، لوبیاها و مرکبات استفاده کنید. خوردن انواع حبوبات، غلات و سویا نیز بسیار توصیه می شود.
-حداقل در هفته 2 مرتبه ماهی های چرب، ماهی ساردین، ماهی تن، ماهی آزاد و ماهی های دارای اسیدهای چرب امگا، 3 بخورید.
- حداقل در روز 30 دقیقه ورزش کنید، فعالیت و ورزش موجب قوی شدن قلب، کاهش وزن و افزایش کلسترول خون می شود که حافظه را افزایش می دهد، درحالی که میزان LDL را کاهش می دهد. ورزش سبب بهبود حساسیت انسولین و کاهش فشارخون می شود. بهترین ورزش «ایروبیک» است. این ورزش با پهن و عریض کردن رگ های خونی از بروز مرحله اول بیماری جلوگیری می کند. سعی کنید ورزش هایی را انتخاب کنید که در آن ماهیچه های پا بیشتر درگیر باشد مثل پیاده روی و دوچرخه سواری. البته ورزش های دیگر مثل یوگا نیز موجب کاهش میزان ترشح هورمون های استرس می شود. اگر زندگی بدون تحرکی داشته باشید، بدن به جای این که چربی ها را بسوزاند، ذخیره می کند که این امر سبب بالا رفتن میزان LDL و تری گلیسیریدها می شود.
- سیگار نکشید. سیگار موجب کاهش میزان HDL و آسیب رگ های خونی و ایجاد مقاومت انسولین می شود. همچنین موجب کاهش حالت ارتجاعی رگ های خونی و کاهش جریان خون می شود، بنابراین فشار خون افزایش می یابد. سیگار میزان اکسیژن خون را نیز کاهش می دهد که این امر دیواره های رگ را تحریم می کند.
زنان سیگاری 2 تا 6 برابر بیش از مردها بیشتر در معرض خطر ابتلا به حمله قلبی قرار دارند.
-مکمل های غذایی به جلوگیری از بیمار قلبی کمک می کند. اما حتما باید با نظر پزشک مصرف شوند. ویتامین هایی مانند E، 6C، B و 12B. کاروتوئیدها، فولیک اسید، روغن دانه کتان، روغن های ماهی و منیزیم از مکمل های مفید هستند.
- استرس یکی دیگر از عواملی است که می تواند سبب بروز بیماری قلبی شود. استرس موجب افزایش فشار خون و لخته شدن خون نیز می شود.مطالعات در دانشگاه اوهایو نشان می دهد که افراد مبتلا به دیابت نوع دوم، 2 تا 4 برابر بیش از بقیه در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی قرار دارند، بنابراین خوردن یک عدد آسپرین در روز با نظر پزشک توصیه می شود.
مطالعات اخیر نشان می دهد، مردان 35 تا 75 که سالانه حتما یک بار به مسافرت یا تعطیلات رفته اند، یک سوم کمتر از افرادی که تمام روزهای سال را کار کرده اند، دچار حمله قلبی می شوند.
کیهان