راه های پیشگیری از انحراف فکری جوانان
همانگونه
که در تأمین سلامت جسمی افراد جامعه، اولویت با پیشگیری و ایمنسازی افراد
است، در تأمین سلامت فکری و اعتقادی جامعه نیز باید پاکسازی محیط از
آلودگیهای فکری، روانی و اعتقادی و پیشگیری از گسترش آن را در اولویت قرار
داد. به همین دلیل سیاستگذاریهای فرهنگی باید به گونهای باشد که محیط
خوب و سالمی برای جوانان و نوجوانان فراهم آید.
لازم است کارگزاران
تربیتی، نهادهای فرهنگی و خانوادهها با برنامهریزی منظم، افراد آسیبپذیر
را شناسایی و برای ایمنسازی آنان اقدام کنند. همچنین افرادی که مورد
تهاجم فرهنگی بیگانه قرار گرفتهاند، باید شناسایی شوند تا با استفاده از
روشهای پیشگیرانه، آنان و دیگران از آلودگی بیشتر برحذر باشند. گفتنی
است در ارائه راهکارهای پیشگیری از فریب خوردن جوانان و نوجوانان و افتادن
آنان در دام افراد و جریانهای منحرف، باید به شرایط سنی، تفاوتهای فردی،
شرایط زمانی و مکانی و پایگاه فرهنگی و اجتماعی جوانان و نوجوانان توجه
کرد. اینک شماری از این روشها را بر میشماریم:
1. نهادینه کردن شناخت و باورهای دینی:
بنیادیترین
روش برای پیشگیری از فریب خوردن جوانان، گسترش زمینههای شناخت معارف الهی و
درونیسازی باورهای مذهبی است. از آنجا که «مذهب» و «خداپرستی» در آیینه
فطرت انسان، نقش بسته و «کمالجویی» در نهاد انسان نهفته است،(روم،29) کافی
است پدران و مادران و کارگزاران فرهنگی با برنامههای تبلیغی و هدایتی،
فطرت خداجوی جوانان و نوجوانان را شکوفا سازند. افزایش آگاهیها به همراه
دستیابی به معرفت و باورهای دینی باید به گونهای باشد که جوانان در برابر
تبلیغات دشمنان، ایمن شوند.
2. بسترسازی برای حضور جوانان در مکانهای مذهبی:
فراهم
آوردن زمینه حضور جوانان و نوجوانان در مساجد، نماز جمعه و بهرهگیری آنان
از برنامههای سازنده و روحبخش مذهبی، جوانان را با خدا مأنوس میسازد و
به زیور خوبیها و زیباییها آراسته میگرداند.
3. تشویق جوانان و نوجوانان به مطالعه کتابهای سازنده:
ممکن
است برخی جوانان به دلیل تبلیغات رسانههای گروهی، از آموختن مسائل دینی
احساس بی نیازی کنند و انگیزهای برای مطالعه نداشته باشند. در این صورت،
باید بکوشیم این احساس کاذب از میان برود و انگیزه مطالعه در جوانان ایجاد
شود.
4. تشکیل جلسههای مذهبی و سرگرمی مناسب:
با تشکیل
جلسههای آموزش مسائل دینی، سیاسی و اجتماعی، گردشهای دسته جمعی و
جلسههای دعا و نیایش که از هدفهای رفتاری مشخص و دراز مدت برخوردارند،
میتوان علاقههای جوانان را به این امور جلب کرد. در این زمینه میبایست
از هنر و ادبیات نیز در انتقال باورهای دینی بهره برد. نمایش فیلمهای
سودمند با درون مایه مذهبی، گزارشهای مستند جنگ تحمیلی و بازدید از مناطق
جنگی در تقویت دین باوری نسل جوان مؤثر هستند.
5. تشکیل جلسههای پرسش و پاسخ و گفتوگو:
با
بهرهگیری از آموزگاران و مربیان علاقهمند و با تجربه میتوان بحثهای
آزاد عقیدتی و سیاسی درباره مسائل روز و مورد علاقه جوانان برپا کرد.
6. فراهم آوردن محیط گرم و خانوادگی و برخورد دوستانه با جوانان:
نوجوانان
در سن بلوغ بیش از حد حساس هستند و به همین دلیل، نباید با آنان با سختی و
خشونت برخورد کرد. اگر افراد خانواده به ویژه پدر و مادر، به نیازهای
عاطفی و روانشناختی جوانان و نوجوانان در محیط خانواده توجه داشته باشند،
آنان دیگر انگیزهای نخواهند داشت که با افراد ناباب، رفت و آمد و دوستی
کنند. پس پدران و مادران باید بکوشند محیطی آرام و سرشار از محبت و احترام
برای جوانانشان فراهم آورند.
7. انتخاب دوستان خوب و شایسته:
گاه دیده شده است که
همه عوامل تربیتی برای یک فرد فراهم بوده، ولی رفت و آمد با دوستان ناباب،
او را منحرف کرده و از هدایت و رشد بازداشته است. ممکن است جوان، فردی را
خوب و شایسته تشخیص دهد، در حالی که وی، فردی مشکلدار و وابسته به
جریانهای ضدمذهبی باشد. پدر و مادر نیز نمیتوانند برای فرزند جوانشان،
دوستان خوب و شایسته برگزینند. پس مراد از این موضوع چیست؟ در این زمینه
باید گفت پدر و مادر میتوانند از همان دوران کودکی فرزندانشان، دوستانی
خوب و شایسته برای آنان انتخاب کنند؛ چون تجربه نشان داده است جوانان و
بزرگسالان دوستی خود را با افرادی ادامه میدهند که در دوران کودکی با آنان
دوست بودهاند.
منبع: پرتو